Folk Tale

Li tri belli curuni mei!

AuthorGiuseppe Pitrè
Book TitleFiabe novelle e racconti popolari siciliani
Publication Date1870
LanguageSicilian
OriginItaly

'Na vota cc'era 'na lavannara, ch'avia 'na figghia. Sta lavannara 'na jurnata iju a cunsignari; turnò a la casa, e cci pigghiò lu friddu; prima di curcarisi si pigghiò un guastidduni e 'na buttigghia d'ogghiu, e cci li detti a la figghia, e cci dissi: — «Figghia mia, io mi nni vaju a lu Spitali; ccà cc'è lu pani e l'ogghiu pi manciari.» La 'nchiuiju cu la chiavi e si 'nfilò la chiavi 'nta la sacchetta. A lu Spitali cci assartaru li frevi; si cunfissau; comu si cunfissau cci cunsignò la chiavi a lu cunfissuri e cci dissi: — «Patri, haju 'na figghia, e moru dispirata ca resta 'mmenzu la strata.» — «Figghia, 'un ti dubbitari, ca pi tò figghia cci pensu io; io mi la portu a la casa, e ddà stà cu mè matri e cu mè soru.»

Muríu. Tuttu pinsò lu parrinu fora di jiri a gràpiri a ddà picciotta. Vinni lu sabbatu: la matri cci canciò li sacchetti a lu parrinu; vitti sta chiavi: — «Figghiu mio, (dici) e sta chiavi?» — «Vih! comu mi lu scurdavi!» dici lu parrinu. Pigghia dda chiavi e curri pi jiri a gràpiri a dda picciotta. Comu metti la chiavi a lu pirtusu, dici la picciotta: — «Matri!» e vidi a ddu parrinu. — «Zittu, figghia mia (cci dici iddu), ca tò matri è a la mè casa.» E si la portò a la casa. Coma idda iju a la casa di lu parrinu, chiama: — «Matri! matri!» ma la matri 'un cumparía. All'urtimu cci dissiru ca sò matri era 'n paraddisu. La povira picciotta 'un si putía dari paci ca vulía a sò matri. Fa 'na vôta-canciata e sferra pi li campagni. Camina di ccà, camina di ddà, vitti un palazzu, ma tuttu annigghiatu, cuminsannu di lu purtuni e finennu a li finistruna. Trasi, e vidi li gran cammari. Trasi 'nta la cucina, e vidi lu beni di Diu. Va nni l'àutri cammari e vidi tutti cosi a gamm'all'aria; si pigghia 'na scupa, e metti a 'ppulizziari dda 'ntrata. Ddoppu appulizzía ddi cammari, appulizzía lu fanali, sbatti ddi matarazza, nesci biancaria, conza ddu lettu, cci fici addivintari ddu palazzu un oru. Poi trasi 'nta la cucina, pigghia 'na gaddina, e metti a fari tanticchia di vrodu; adduma li cammari e si va a'mmuccia. A menzannotti 'n puntu senti 'na vuci: — «Oh li tri belli curuni mei! Oh li tri belli curuni mei!» e sta vuci java 'ncugnannu a lu palazzu. Trasi e trasi 'na signura. — «Oh lu beni! (dici). E dunni mi veni stu beni?! Oh! veni ccà, figghiu mio! Veni ccà, figghia mia! Si tu si' omu, io ti pigghiu pi figghiu! Si tu si' fimmina, lu Signuri ti lu paga!». E chiamava.

La picciotta sintennu sti cosi, nesci e si cci jetta a li pedi; comu idda la vitti: — «Oh! figghia mia, lu Signuri ti lu paga di stu ristoru chi m'ha' datu! Io nesciu la matina jennu circannu li tri belli curuni mei. Tu ccà, figghia mia, si' la patruna; li chiavi su' appizzati, fa' tuttu chiddu chi ti piaci.»

'Na jurnata ca la picciotta era sula, misi a girari ddu gran palazzu; girannu, vidi 'na purticedda; grapi e vidi tri beddi picciutteddi: l'occhi aperti, e senza parrari. Chiuj prestu prestu: — «Havi raggiuni la signura! Criju ca sunnu figghi di sta signura.» La sira si ritirava la signura sempri gridannu: — «Li tri belli curuni mei!» E poi quannu juncía a lu palazzu dicía: — «Figghia mia, lu Signuri ti lu paga stu beni chi mi fai!»

'Na jurnata la picciotta si truvava affacciata a lu finistruni, ed era siddiata; talía 'n terra 'nta lu jardinu, e vidi 'na serpi cu tri sirpuzzi: veni n'àutra serpi e cci ammazza li sirpuzzi. Veni la serpi matri e vidi li figghi morti. L'armaluzza si misi a tòrciri e sbattiri di ccà e di ddà; all'urtimu va a pigghia 'na certa erva e metti a stricari la prima sirpuzza, e la sirpuzza arriviscíu; strica all'àutri dui, e accussì arriviscinu tutti tri. La picciotta 'n vidennu chistu, scarta, pigghia 'na petra e la jetta supra dd'erva chi facia arrivisciri li serpi. Scinni cu 'na cartedda 'nta lu jardinu e va a pigghia 'na pocu di dd'erva. Acchiana susu, grapi la purticedda, e metti a stricari lu primu di ddi picciutteddi; strica, strica, e lu primu arriviscíu. Comu arrivisci, dici: — «Suruzza mia! m'hai datu la vita!» Idda, prestu lu 'nchiuj arreri, curri 'nta la cucina, va a'mmazza un gadduzzu, fa tanticchia di vrodu, e cci lu metti a dari a lu picciutteddu arrivisciutu. Ccci conza un litticeddu, e lu fa curcari; e va pi l'àutri dui fratuzzi. L'àutri dui dettiru parola puru tuttidui. Idda cci fici puru lu vrodu, cci cunzò li letti, e si curcau. Comu sti picciotti s'arrisittaru, cci accuminsaru a dumannari unn'era la signura 'Mperatrici. Dissi allura la picciotta: — «Ah! 'unca la signura, 'Mperatrici è!» Si vôta cu li picciutteddi: — «Vuàtri 'un vi catamïati di comu siti, ca a la signura 'Mperatrici vi la fazzu vìdiri io.» quannu la signura s'arricugghíu: «Oh li tri belli curuni mei!» La picciotta cci misi a chiacchiariari; poi cci dumannò: — «Ora pirchì nesci Voscenza?» — Ah! figghia mia! Io nesciu pi jiri a circari li tri belli curuni mei!...» — «Ma Voscenza mi dici: chi sunnu sti tri belli curuni mei?» — «Senti: Quannu cc'era mè maritu, io aveva tri figghi màsculi, e sti tri figghi m'hannu spirutu, e io li vaju circannu.» — «Ora Voscenza mi lu voli fari un favuri? Voscenza 'un nesci cchiù di dumani 'n poi, ca a li so' figghi cci li fazzu asciari io.» — «Figghia! tu veru mi dici?» — «Io cci dugnu palora ca a li so' figghi cci li fazzu asciari io.» — «Quantu tempu vôi, figghia mia? — «Ottu jorna!» — «Ottu jorna. Di dumani 'n poi io nun esciu cchiù.»

'Nca la picciotta chi facia? Prima dava a manciari a li figghi, senza fariccìnni avvìdiri a sò matri, poi sirvía a la 'Mperatrici, la pittinava, la vistía, e la vistía cu bell'àbbiti, cu diri ca s'avia a vèstiri bedda pulita ca s'avianu a truvari li so' figghi. Li figghi la vidianu di li 'ngagghi di la porta, ma nun si facianu vìdiri.

Arrivannu a li quattru jorna, cci dici la picciotta a la 'Mperatrici: — «Ora Voscenza pò fari li so' 'mmiti, pirchì duminica Voscenza attrova a li so' figghi.» Dicennu accussì, la 'Mperatrici si misi a chianciri di tinnirizza: — «Ah! figghia mia, e comu ti l'haju a pagari zoccu m'ha' fattu?» Ha pigghiatu ed ha 'mmitatu tutta la Signuria, di dda 'Mperatrici chi era; e 'nta la jurnata si java vasannu casa casa a sta picciotta. A li setti jorna, cuntenti ch'avia a truvari a li so' figghi, cci dici a la picciotta: — «Ora senti, figghia mia: s'è veru ca tu mi fa' truvari a li me' figghi, lu cchiù granni ti lu dugnu pi maritu.» — 'Nta li cunti a manu a manu s'arriva; vinniru l'ottu jorna, vinniru tutta la Signuria, tutta la 'nfantaria, tutti li cavaleri, tuttu chiddu ch'apparteni a 'na 'Mperatrici. E la 'Mperatrici a li figghi 'un l'avia vistu ancora! Si grapíu la cammara di lu Sogghiu; la 'Mperatrici fici vèstiri a la picciotta c'un granni àbbitu, si la misi a brazzettu, e la facia vìdiri a tutta la Signuria, ca chista cci avia a fari truvari a li figghi. Mentri s'aspittava, si grapíu 'na cammara, e si vittiru ddi tri giuvini. Cunsiddirati la cuntintizza! La matri si jetta e abbrazza li figghi chiancennu a larmi di sangu. La banna misi a sunari a gloria (mi maravigghiu!). Prestu mannàru a chiamari a lu Cappillanu pi fari lu matrimoniu di lu figghiu granni cu la giuvina. Si fici lu matrimoniu, e cci fôru prisenti li megghiu 'Mperaturi, (cà già iddu s'avia passatu 'Mperaturi, cà lu patri avia mortu).

Iddi arristaru filici e cuntenti,

Nuàtri ccà nni munnamu li denti.

Palermo.


Text viewBook