Folk Tale

La mammana di la Principissa-fata

AuthorGiuseppe Pitrè
Book TitleFiabe novelle e racconti popolari siciliani
Publication Date1870
LanguageSicilian
OriginItaly

Cc'era 'na vota 'na mammana, ed era maritata. 'Na jurnata era 'nta la cucina chi facía lu manciari e si vitti affacciari 'na manu e senti diri: «'Ammìnni a mia!» Idda ha pigghiatu un piattinu, e cci l'ha jincutu di chiddu chi cucía. La manu ritorna e cci duna lu piattinu chinu di munita d'oru. Lu 'nnumani a ura chi idda facía lu manciari 'n'àutra vota la manu: «'Ammìnni a mia!» Idda cci detti n'àutru piattu cchiù granni, e la stissa manu cci lu ritorna china di munita d'oru. 'Nsumma pi lu cursu di novi misi sta manu fici sempri la stissa cosa, e la mammana a 'ngrussari sempri lu piattu sina chi s' arriducíu a un bellu spillongu.

Arrivannu a li novi misi menu jorna, di notti cci jeru a tuppuliari la porta a la mammana, cà la vulianu pi jiri a tèniri. Idda si vesti, scinni e trova 'nta la 'ntrata du' giaànti; cci abbennanu l'occhi, si la carricanu supra la spadda, e santi pedi ajutatimi. Idda 'un vitti cu' eranu e unni la cunnucevanu. Juncennu 'nta 'na 'ntrata, iddi cci livàru la benna; e la ficiru acchianari. Comu trasíu vitti 'na signura gràvita grossa: — «Cummari, cci dici sta signura, vogghiu essiri tinuta di vui.» La cummari s'ha statu ddà, e 'un si mossi cchiù. Jamu ca avíanu passatu quinnici jorna, e lu maritu 'un vidennu a la mugghieri, cci cuminciaru a jiri li capiddi pill'aria; dicennu: «E comu! Ah! mugghieri mia, ca cci appizzasti la vita!» Lu poviru maritu firriau tutta la cità circannu sempri di notti e di jornu. — A li 15 jorna, dunca, sgravau la signura. Sta signura era 'na Principissa-fata, e fici du' belli figghi masculi. Dici: — «Cummari, aviti statu quinnici jorna, e 'n'àutri quinnici jorna aviti a stari pi assistìrimi.» E la mammana stetti n'àutri quinnici jorna. A lu misi, dici la Principissa: — «Cummari, vi nni vuliti jiri?» — «Comu cumanna vostra 'Ccillenza.» — «Comu vuliti essiri pagata, cci dici la signura, a pugnè o a pizzichè?» Dici idda 'ntra idda, la mammana: «Si cci dicu a pizzichè, haju tempu a mòriri; megghiu cci dicu a pugnè, ammenu moru cchiù prestu» cridennu ca cci vulia dari pugna. Dici: — «A pugnè!» La Principissa ha chiamatu a li du' giaànti e fa purtari un saccu granni di munita d'oru e n'àutru saccu la mità di chiddu; ha pigghiatu e cci l'ha fattu nèsciri a pugna di li giaànti, e cci ha fattu carricari n'àutru saccu. Di notti tempu cci l'ha datu a li giaànti; unu si càrrica a idda abbinnata, e unu si càrrica lu saccu; e nèscinu e la portanu a la sò casa.

Lu maritu di la mammana quannu 'un la vitti spuntari cchiù, la critti morta e si vistíu di nìuru. Tuppulianu li giaànti, e iddu, lu maritu, si critti ch'era l'arma di sò mugghieri. Dici: — «Ti scunciuru pi parti di Diu!» — «'Un mi scunciurari, ca sugnu tò mugghieri. Grapi!». Lu maritu, cchiù mortu ca vivu, va a grapi; comu la vidi dici: — «Ma idda veru mè mugghieri è! — e sì l'abbrazza. Ora unn'ha' statu? Io ti cridia morta.» Comu vitti però li dinari, e idda cci cuntò tutti cosi, finíu lu luttu e 'un parrò cchiù di nenti.

'Unca sta mammana cu sti gran dinari lassò di fari la mammana; misi carrozza, àbbiti javanu e àbbiti vinianu; era 'na signura di li primi di Palermu.

Ddoppu deci anni passava di li Quattru Cantuneri 'n carrozza, ma na carrozza di vera gala. Jisa l'occhi, e si senti chiamari. — «Psi psi! Acchianati!» Era 'na signura ca la chiamava supra. Idda scinni di la carrozza e acchiana supra, a palazzu. La signura comu l'appi di facci e facci, cci dissi: — «Cummari, mi canusciti?» — «Nonsignura.» — «Comu! 'un vi rigurdati ca io sugnu dda signura chi mi vinistivu a tèniri deci anni nn'arreri, quannu io vi trattinni 'un misi cu mia, e fici sti belli picciriddi? — Io sugnu puru chidda chi vi pruija la manu, e v'addumannava lu manciari. Io era 'nta la cummitiva di li fati; e si vui non eravu ginirusa di darimi lu manciari, la notti murìavu. E pirchì fustivu ginirusa, arricchistivu. Ora io mi sciugghivi di la cummitiva, e sugnu ccà cu li me' figghi.» La mammana, alluccuta, taliava e binidicíu ddu mumentu chi cci avia fattu dd'attu ginirusu. Accussì, addivintaru amici pi sempri.

Iddi arristaru filici e cuntenti,

Nui semu ccà e nni munnamu li denti.

Palermo.


Text viewBook