Yr adar, y bwystfilod, a’r ystlum

Digwyddodd ar dro, fod rhyfel ffyrnig wedi tori allan rhwng y Bwystfilod a’r Adar; am dymhor, yr oedd yn ammheus pa ffordd y troai y frwydr allan, a’r Ystlum, yn cymmeryd mantais o’i natur ddyblyg, fel hanner Aderyn a hanner y Lygoden, a safai draw ac nid ymunai ag un o’r ddwy blaid. O’r diwedd, ymddangosai fel pe buasai y Bwystfilod yn gorchfygu, ac yn y fan ymunodd yr Ystlum â hwy, a chymmerai ran fywiog yn yr ymdrech; ond gyda hyny, ymadnewyddodd yr Adar, ac ymddangosai fod y frwydr yn troi o’u hochr hwy, ac yna aeth yr Ystlum drosodd attynt hwy, a chafwyd ef ar derfyn y dydd yn mhlith rhengau y blaid fuddugoliaethus. Wedi i heddwch gael ei gyhoeddi, condemniwyd ymddygiad yr Ystlum gan y ddwy blaid yr un modd ; a chan na fynai yr un o honynt ei gydnabod, gorfu iddo ddiflannu o’r golwg; a byth wedi’n y mae yn byw mewn tyllau a chornelau, ac ni faidd byth ddangos ei wyneb ond yn ngwyll y nos.

Y mae y diegwyddor yn ffiaidd gan bob plaid.