Lanceloet en het hert met de witte voet

Daventure vertellet, twaren: Doe di heren wech waren Ende die hof gesceden was (daer ic hier vore nu af las), Quam ene joncfrouwe gereden daer. Een wit hondekin liep haer naer. Ende tirst dat si int hof quam Ende si den coninc Artur vernam, Sprac si na haer lans wise: "Dat u God lone van paradise Die geweldech es alre sake. Her coninc, doet horen mine sprake, Hort nu mine aventure meest. In dit lant staet een foreest Bi enen sconen gronen dale - Dat suldi nu bekinnen wale. Dit foreest es beloken al Tuscen II berge in een dal. Daer ombe gaen hoge mure. Ic waent hem soude werden te sure Dire met crachte in comen soude, Sonder tenen inde vanden woude Daer een wiket staet harde clene. Te dire stat ende el ne gene Machmen in dat foreest comen, Eest alsict hebbe vernomen. Ende beneden op ene rivire Staet menech boem goet ende dire Daert bi doet wesen soete. Een hert met enen witten vote Es meester vanden watere al Ende vanden foreeste dat staet int dal. Vort so bliken optie berge Die lyone groet alse dwerge Die den hert alle wachten. Het doet daer quaet ieman vernachten: Nacht ende dach sijn si gegar. Mi ware leet waeric gespar Jegen hen: si sijn soe fel - Dat wanic weten harde wel. Her coninc, gine hebt niet vernomen Op wat saken ic hier ben comen. Die gene die mi hier heft gesant, Si es coninginne in haer lant Ende van menegen riddere vrouwe. Ic daert wel nemen op min trouwe Dat si hevet in haer bedwanc Drie coninge al sonder wanc Die gereet tharen dienste sijn. Si es scoenre dan dat sonnescijn Beide van hude ende van hare. Oec en werd nieman geware Dorperheit an hare en twint. Si es een utermaten scone kint Ende wel uten rike geboren. Bi harre cronen heeft si gesworen Dat si nembermer name man, En si die hare gebringen can <188rb> Vanden hert den witten voet. Hine es te winne niet so goet. Soe wien die den lyoen slaet: Eer hi den hert oec gevaet, Hi moet di jacht en stic herden, Hi saelt hem te sure laten werden. Die daer nu varen woude: Siet hier dit hondekin, datten soude Leiden optie rechte slage Int foreest daer die hert lage Ende inne wandeling es meest." Keye sprac: "Sem mi di heilegeest, Joncfrouwe, geeft mi dat hondekin. Ic sal ember die gene sijn Die varen sal alre eerst Proven tgeval in dat foreest." Die joncfrouwe was blide ende vroe Ende liet gene hondekin alsoe Met Keyen bliven in dat hof. Met bliscepen nam si orlof. ¶ Des ander dages vele vroe - Eer die joncfrouwe daer quam alsoe - Soe was Keye te hove comen, Want gi hebt wel hier vore vernomen Dat hi qualike te hove was. Nu was hi versoent, sijt seker das, Want sijn vrouwe die coninginne Haddem gemaect pays ende minne Jegen den coninc ende Waleweine. Dus es hi weder comen te pleine Ende heeft dat hondekin genomen, Ende des ander dages comen Daer hi messe heeft gehort. Daer na quam hi alsoe vort Dat hi hem wapende ende reet dane, Ende thondekin liep vor hem vast ane Ende Keye volhden vaste naer. Die dach was scone ende claer. Die vogle songen in dat wout Ende optie eerde menechfout; Ende een lettel vore middach Keye doe ene rivire sach Die wide was ende bodemloes, Daer hi over moeste altoes Oft hi gedoen conde niet bat. Die hont en sochte geen gewat Ende vloech over alse een vogel. Keye kerde ombe den togel Ende reet weder thusward. Dat hondekin swam onvervard Weder over dwater wijt. Tuschen hen tween was een strijt. Doe hi sach dat dede keer, Doe ward Keyen therte seer Welc sine onscout mochte sijn. Doe pensdi dat hi thondekin Met sinen swaerde soude slaen Ende secgen dat hem ware ontgaen. Al was Keye een deel verbolgen, Hine condet niet achter volgen: Als hi sijn ors nam metten sporen Liep dat hondekijn ember voren. <188rc> Dit soe herdi alden dach Onthier ende hi die borch sach Daer Artur sijn hof hilt. Doe liet hi in sine scilt Sijn hoeft jamberlike hangen. Her Walewein quam daer gegangen Grotelike houdende sijn spot. Keye sprac: "Soe hulpe mi God: In was henen niet verre, Doe quam mi an - des benic erre - Ene siecheit harde groet. Doe moestic keren dor di noet. In dorste vorder varen niet, In wiste wat mi was gesciet." Nu latic van Keyen bliven Ende sal u van Lancelote scriven. Ons telt vort die aventure Dat Lanceloet ter selver ure Int hof was onlange comen. Doe hi dese mare heeft vernomen Sprac hi al onverbolgen: "Bi mire trouwen, ic wille volgen Desen hondekine sonder waen." Sinen knape riep hi saen Ende dede sine wapine bringen daer naren, Ende haeste hem als di wilde varen Bejagen prijs ende lof, Ende ruemde Arturs hof. Hi was vro ende blide. Nu waest in dien tide Dat coren bloide op dat velt. Hi reet singende sinen telt, Niet te sere no niet te sachte. Sijn sin ende sine gedachte Wisten niet waer dat hi soude Maer waer dat hondekin woude Lopen, dien volgede [hi saen -] Dat horic secgen [sonder waen.] Hine hilt wech [no strate daer;] Hi reet met gr[oter spoede naer.] Hine hilt en g[ene raste al] Onthier ende [hi vernam dat dal] Daer hi quam op [die riviere.] Doe sach hi dat [hondekin sciere] Int water spranc op[penbaer.] Doe volgede Lanceloet [hem naer] Ende gaf den orsse to[gels genoech;] Genindelike hi in sloe[ch] Ende reet over dwater [harde groet.] Doe soe beette Lanceloet Neder in dat grone g[ras] Ende beide dat hi dro[ge was,] Hi ende sijn ors oec beide. Doe verleidi sijn gereide Ende sat op al onvervard Ende voer hene ten foreeste [ward.] Die wech was langer dan min [tale,] Des mogedi mi geloven wal[e.] Dus reet hi vort ende vernam [Da]t foreest daer hi gereden quam. Eer hi int wiket conde comen, Hebbene die lione vernomen: <188va> Met crachte hebben sine bestaen. Genindelijc werdi hem saen Optie lione met sinen swerde, Want hi haers sere begerde. VII lione waren daer doe - Hord, ic mach u secgen hoe, Wildi die redene daer af horen. Een riddere hadde geweest te voren Dire drie hadde geslegen doet. Hi werde hem als dijs hadde noet; Nochtan moesti tachterst sterven Ende sijns lives derven. - In segt over waer niet vort, Maer also alsict hebbe gehort Soe darict u vertellen wel. - Lanceloet, die riddere snel, Sloech mengen slach optie lione, Die hem wreet waren ende cone Ende die hem niet en vermeden. Onder hen quam hi daer gereden, Sere slaende ende met nide. Doe ontfinc hi in weder side Drie wonden groet ende wijt; Doe ward hem in nerst die strijt. ¶ Doe ginc hi hem met crachte weren: Hi sach wel hine const ontberen Langer niet te sire eren. Hi was die niet conste keren No vlien daer hijs hadde noet; Mettien sloech hire III doet. Die andere waren hem wreet Ende daden hem pine ende leet, Ende leverden hem wiges gnoech Onthier ende hise alle versloech. Doe si doet inden sande lagen, Began hi sine wonden clagen; D[oc]h dancti Gode sere das [Dat hi] levende bleven was [Jegen lio]ne harde wreet [Daer hi lan]c vore street. [Hadde hi ni]et so starc gewesen, [Hine hads nie]t mogen genesen. [Hi ginc daer sij]n part stoet [Ende sette i]nden stegereep den voet. [Al was] hi gewont ende moede, [Hi gi]ncker op met groter spoede [E]nde reet daerna int foreest. [S]ijn ongemac was hem meest. [H]i horde vanden voglen di lude. [D]en roeke vanden soeten crude Dies daer vele was int wout, Maketde sine herte bout. ¶ Hi reet weder ende vort. Menege stemme heft hi gehort Van voglen die hem wel bequamen Ende sijns leets en deel benamen. Hier ende ginder nam hi goem, Ende onder enen groffels boem Hi den hert doe licgen sach. Nu hort wies Lanceloet doe plach. <188vb> Hi nam dat ors metten sporen; Die hert saget ende liep voren Ende Lanceloet volgede hem naer, Al was hi moede ende swaer. Dat hondekijn liet na gaen. Eer hijt wiste hattene gevaen; Ende doent den hert hadde gevelt, Reet hi harder dan den telt Ende beette neder op dat gras. Des wits voets hi girech was Ende snetene af met sinen swerde. Doe viel hi neder an die eerde: Hine conste doe gestaen niet. Mettien hi enen riddere siet Comen op een ors groet. Doe so bat heme Lanceloet Dat hi tote hem daer quame Ende hi den witten voet name, Ende hi hem gelove daer op trouwe Dat hine vore der joncfrouwe Ende hi hare oec secgen soude Dat hi lage inden woude Gewont wonderlike onsochte. Hi soude comen so hi irst mochte Ende si nembermer man ne name Vor dat hi tote hare quame. "Segt hare dat si wel doe Altoes beide spade ende vroe. Ic heb mi gepient so sere Om die doget ende om die ere Die ic van hare hebbe gehort." Mettien stac hi die hant vort Ende gaf den riddere den voet. Hem hadde geweest alse goet Haddine hem gegeven niet. Dinc die sal sijn ende met gesciet Die moet ember ten inde comen. Alsi den voet heeft genomen Nam hi sijn swerd ende Lanceloet sloech Dat hijt qualike verdroch. Hi dede enen dorperlike daet - hads gemogen wesen raet! - Ende bejagede lettel ere. Hi vantene gewont ende wonden mere Ende loende hem met quade goet, Alsmen heden dages doet Ende heft gedaen menechwarf. God die nie en verstarf Mote alle die bose scrinken, So dat si hen moten bedinken Ende alle haer quaetheit laten Ende werken bi rechter maten. ¶ Die riddere die fel was harde sere, Doe hi gewont hadde den here - Soe dat hem dochte dat hi daer bi Sterven soude - doe voer hi Al daer doe woende die coninginne. Hi was van herten ende van sinne Utermaten ende sere vroe Dat hem comen was alsoe: Hi waende doe wel here wesen. <188vc> Maer eer die rime werd gelesen Soe sal hi ondervinden wel Oft hem iet beteren sal sijn spel. ¶ Wat hulpet dat ict lanc makede? Alse die riddere der borch nakede Ende hi daer vore gereden quam, Een garsoen sijn ors nam Ende leidet daer mens wale plach. Hoe blide hi was doe hi dit sach. Selve ginc hi in die zale Daer hi was ontfangen wale Van ridderen ende van joncfrouwen Diemen daer menege mochte scouwen. Selve die joncfrouwe quam vort gegaen, Dine wel daer wilde ontfaen Om dat hi hare vremde was. In enen boegard op dat gras Ginc si doe entie riddere mede. Nu hort wat hi doe dede. "Joncfrouwe," seit hi, "gi hebt gesworen Vor hen allen die tuwen rike horen Dat gi nembermer nemet man En si die u gebringen can Vanden herte den witten voet. Nu sietene hier ende doet Al uwen wille nu daer bi. Ic wanne quite ende vri Met minen swerde optie lyone Die mi fel waren ende cone. Te rechte hebbic u gewonnen. Alle die gene dies mi veronnen Moten hebben quade aventure - So sere es hi mi worden te sure." ¶ Doen dit die joncfrouwe verstoet, Si nam orlof ende op stoet Ende seide si wils hebben raet. Mettien si in die camere gaet. "Ellindech wijf, wats mi gesciet? Nu ne an mi god der eren niet! Wat eest datmen mi doet verstaen - Wat hebbic, arm wijf, mesdaen Jegen Gode onsen here?" Si weende utermatene sere Ende clagede doe haer ongeval. "Here, is dit mine bede al Die ic oit bat spade ende vroe: Dat mi Got [enen man] sinde toe Daer ic vroilijc met leitde minen tijt? Ic wane in die werelt wijt En es nu so leeliken niet. Wats mi arme nu gesciet! Hine scient van gere groter daet: Hi es so leelijc ende oec quaet. Het doet mi ongeval, en trouwen." Mettien vernament die jonfrouwen Ende quamen tot hare gegaen Doe sise wenende sagen staen. Si spraken doe alle an hare: Wat si hadde ende wat har ware. Si seide:"Gi selet weten wel. Sagedi nu genen riddere fel <189ra> Dien ic soe wel dede ontfaen? Mi donct het es alsoe vergaen: Hi heeft hier bracht den witten voet. Ic bidde u dat gi wel doet Ende gi mi gevet goeden raet. Gi moget wel sien hoet mi staet." Ene joncfrouwe die stont bi hare, Si seide: "Joncfrouwe, nu nemet ware: Onse raet en can gehelpen niet. Het ware goet datmen siet Ende men sinde om uwe man Ende dat si u geraden dan. Dat donct mi alre best gedaen." Die joncfrouwe seide doe saen: "Ic wille sinden dan alte hant Om al mine ridders in min lant, Dat si comen haestelike Alle die horen te minen rike: Daer ware sere hars te doene." Daer quam doe menech ridder coene Ende oec menech jongelinc - Eer die sonne onder ginc Ende des ander dages vele vroe. Ic horde secgen dat quamen doe LX hondert niet min een Die van hare hilden leen. Daer quamen oec III coninge gecroende Eer di sonne den dach verscoende, Ende met hen so menech man Dat icse niet genomen ne can. Si beetten ende gingen in die zale. Die joncfrouwe ontfincse wale. ¶ Doe deetse die coninginne saen Int vrijthof te gadere gaen; Met hen die gene die si wouden Ende die si waende dat haer souden Geraden dbeste dat si consten, Ende die haer alles goeds onsten Ende die si oec getroude wel, Deet sire gaen ende nieman el. Met hen ginc si inden boegart. Die coninge spraken te hare ward: Wat si gebode ende wat si woude? Si seide dat sijt hen secgen soude. "Hier es comen nu tote mi Een riddere, in weet wie hi si, Ende heeft hier bracht den witten voet - Het heefter menech riddere goet Sijn lijf daer ombe verloren -. Hi heeft mi geleit te voren Dat hine met stride gewonnen heft. Eest waer dat hi mi segt, Sone gewinnic nembermere Noch bliscap noch oec ere: Hi es soe leelijc ende oec quaet. Hier op willic hebben raet. Al ware hi te manne gename, Godweet het ware ombetame Dat hi u alre here soude sijn." Doe antwerde daer een coninc fijn: "Joncfrouwe, u tale hebwi vernomen. <189rb> Men doe ons hare den ridder comen Ende alse wi horen sine tale Soe selewi u geraden wale." Doe riepmen den riddere ende hi quam; Ende done die joncfrouwe vernam, Begonste si te weenne sere Ende seide: "Willecome, here." Hi antwerde hare doe met sinne. Ay hoe serech stont di coninginne: Dat sine daer nie gesach, Dat was haerre herten en swaer slach. ¶ Daer stont een coninc die wel onste Sire vrouwen, ende hi begonste Den riddere saen te vragene doe: Op wat saken ende hoe Hi te hove ware comen. Alst die riddere hevet vernomen, Hi seide: "Here, in onse lant Es menegen riddere wel becant Ende daer loept oec die niemare, Dat dese joncfrouwe alsulc ware Dat si niet huwen ne mochte En ware an dien di haer brochte Vanden hert den witten voet. Mijn vader es een ridder goet Ende hiet mi dat ic varen soude Den hert jagen inden woude. Des benic nu te hovede comen. Den hert hebbic sinen ganc benomen Ende hebbe hier sine voet brocht Dien menech riddere heft becocht. Trecht daer af willic daer bi, Want hi te sure es worden mi." ¶ Doe die coninc dit verstoet, Pensde hi in sinen moet Dat wel waer mochte wesen. Hi seide: "Joncfrouwe, hort na desen. Onse raet ende onse macht Dats datment verste XIV nacht. In canre niet beters toe gesien - Hier binnen so mach vele gescien." Den riddere doe evele behagede Datmen den verst so lange dagede: Hi wiste wel dat hem quaet ware Ende was daer omme te meer in vare. Die verste die moeste sijn alsoe; Dies was die joncfrouwe blide ende vroe. Sine liet geen hof sceden niet; Dat si wilde ende dat si hiet Dat was scire daer gedaen. Nu latic dese tale hier staen - Ende late dese heren dus daer bliven - Ende sal van Waleweine scriven. Daventure doet ons cont Dat Walewein ter selver stont Sere dochte dat Lanceloet Ware nu in groter noet, Om dat hi daer af niet vernam Noch en gene boetscap quam. Hi was te Kardole binnen Met Arturs wive, der coninginnen, <189rc> Ende die coninc hine was daer niet. Mettien hi enen knape siet; Tote hem riep hine doe saen: Hi hietene om sijn ors gaen - Dit was eens margens vroe -. Men brachte hem sijn ors doe. Hi sat doe op onvervaert Maer hine wiste waer wart Dat was dat hi varen soude; Maer alset selve God woude Reet hi onthier ende hi vernam Dat hi vorden foreeste quam. Daer sach hi licgen anden sande Beide die voete ende die hande Vanden ridders dire bleven doet. Doe waendi dat ware Lanceloet. Hi viel neder doe opt gras Van rouwen die hi hadde das. Hi dreef dat alre meeste seer Dat man sal maken nembermer Noch nie maketde daer te voren, Om dat hi waende hebben verloren Lanceloet, den riddere snel. Sident vergout hijt hem wel. ¶ Doen sat hi weder op sijn part Ende reet ten foreeste ward Om daer te siene hoet daer stoet. Doe sach hi sinen geselle goet Neder liggen daer in dat gras. Here God, hoe blide hi doe was! Hi beette ende weende sere Ende seide: "Lanceloet, geselle, here, Segt: wie hevet u dit gedaen? Alse Lanceloet dit hevet verstaen: "Soe segt mi wie sidi dan?" Walewein antwerde hem daer an: "Her Walewein die is min name, Dien harde leet es uwe mesquame." Doen her Lanceloet dat hoerde Nu hort wat hi doe antworde: "Walewein, live geselle goet, Ic hadde gewonnen den witten voet Optie felle lione met crachte, Die mi gewont hebben onsachte Alse gi hier nu scouwen moget. Doe quam hier en ridder sonder doget, Dies ic wel doe ward geware. Ic bat hem dat hi quame hare; Hi deet doe ende quam te mi. Ic seide doe: 'Edel riddere vri, Ic bidde u dat gi wel doet Ende voret desen witten voet Al daer die joncfrouwe nu si.' Doe hine hadde, sloech hi mi Ende stac mede in minen lichame Met sinen swerde te mire mesquame." Ende doe Walewein horde die sake, Nam hine met groten gemake Ende setten vor hem op sijn gereide. Uten woude voren si beide. Doe hadde Walewein verhort <189va> Secgen, dat daer ene port Over enen groten berch stoet, Daer een ertsatere woende vroet. Doe voerdi Lanceloet al dare Ende bat hem dat hijs name ware Ende hine genase haestelike. Dadijt, hi souden maken rike; Ende Walewein wiesde den arsatere mere Ene const die daertoe halp wel sere. Ende hi sciet doe van Lancelote Ende voer met haesten harde grote Daer die brullocht wesen soude. Lettel wiste ieman wat hi woude Doen hi daer inder borch quam; Lettelgoet ieman ware nam Wie hi was of wat hi wilde (Daer was so menech ridder milde). maer eer dat quam die avont Soe waest menegen riddere cont. Ende het was op dien dach comen Dattie riddere soude hebben genomen Tenen wive die joncfrouwe. Dies was int hof doe groten rouwe Van allen den genen die daer waren, Dat so verre was gevaren. ¶ Daer was een caplaen gereet. Die joncfrouwe quam, al wast haer leet, Om den riddere sijn belof te doene. Mettien quam daer Walewein, die coene, Ende vrachde daer doe oppenbare: Wat manne dattie gene ware Die de joncfrouwe hebben soude? Die ridders vrachden wat hi woude. "Wat ic wille?" - Doe sprac di quade: "Ic hebse gewonnen met rechter dade." "Wonstuse?" - "Jaic", seithi, "en trouwen." "Du liges; dat sal di noch berouwen! Du ne onfars mi in die helle, Ic sal wreken minen geselle - Die di op trouwe ende op goet Gaf te vorne den witten voet. Ende du daets dijns selfs onnere, Want min geselle was gewont sere Ende du wondetsene meer daertoe! Dies biedic hier den hanscoe, Eest dattune daers ontfaen." Doe antwerde die riddere saen: "Du liges vulike alse een quaet. In wiste noit van sulker daet Alse gi mi hier tied an. Alse gijs berouwenesse hebt dan, Dan saelt wesen alte spade." Mettien so ward di camp gestade. Echt soe sprac die riddere doe Te Waleweine, ic segt u hoe: "In weet wat gi hebt vernomen Maer gi sijt an ene sotheit comen Dat gi mi beroept, secgic u, Van selker dinc alse gi sprect nu. Soe hoe sore mede es gesciet, Ic ne waers hier sculdech niet <189vb> Redene to houdene jegen u. Het es so verre comen nu Dattie camp wesen moet. Ic weet mi selve nu so goet Ende van deser dinc so claer: Ic ontsie u niet een haer." ¶ Walewein die sprac sine doget: "Riddere, ontsiet mi oft gi moget. Dat wetic wel dat gi mi niet Van enen cleinen hare ontsiet - Maer God weet, ic ontsie u min! In weet oft doet min domme sin. Hebdi doget, gi sultse vinden. Ic soude mi node onderwinden So hoger dinc, ic segt u twi: En es om geen spel, dat donct mi; Hets om dlijf ende om die ere. In hadde hier nembermere U met so hoger dinc beseit, In hadde wel die waerheit Geweten, ende oec bi welker sake." Dus bleef daer harre tweer sprake. Des was die joncfrouwe harde vroe Ende alle die daer waren doe, Ende mede die haer waren hout. Ende Walewein, die riddere stout, Dede hem wapenen daer te hant: Sine coissen hi doe bant, Sinen halsberch scuddi ane - Die hem wel sat na minen wane. Den wapen roc hire boven doet. Men brachte hem den helm goet Die wel jegen slage mochte, So wat so menne gerochte - Jegen steke ende jegen slagen. Hine wilde des camps niet verdragen; Want doe hi al gewapent was, Dedi bringen in dat gras Sijn ors dat scone was ende groet. Hi seinde hem daer te deser noet. Wat hulpt dat icker vele af seide? Wel geatsemert warense beide; Daer toe waren si beide goet. Si daden een rikelijc gemoet Ende si hen daer soe onderstaken Dat harre beider scachte braken. Si vingen doe beide ten swerde, Want elkerlijc anderen geerde. Met nide si di swerde verdrogen Ende grote slage daer met slogen, Manlijc op anderen mengen slach - Dat hem wonderde wie dat sach. Si vochten dus lange ende sere. Die joncfrouwe sprac: "God onse here Moete Walewein nu gestarken!" Men mochte daer sien di sparken Die ut haren helmen spranc; Si maecten daer groet geclanc. Daer ne was en geen verdrach: Si slogen menegen swaren slach. Wat hulpet dat ict lanc maecte? <189vc> Walewein sloech doe ende geraecte Den riddere, dat hi hem clovede Den helm ende al metten hovede - Dat hem tswaerd dore woet Ten scouderen eert weder stoet. Daer was een gecrijs groet: Hi viel neder ende was doet. Men bantene an eens perts start Men sleiptene: he waes wel waerd! Men sleiptene vord ende weder Te berge op, te dale neder. Aldus moten si alle bederven Die hen loesheiden bewerven. Ic daert wel nemen op min trouwe Dat nu blide was die joncfrouwe Ende alle die met hare waren! Walewein seide doe: "Ic wille varen" - Besien wat sijn geselle dade -. Die joncfrouwe seide: "Het es te spade. Ne ware, ward u bequame, Ic wiste nu gerne sinen name." Doe sprac weder die riddere snel: "Joncfrouwe, men magen nomen wel. Hi es die beste riddere die leeft Ende die de werelt binnen heft, Ende die scoenste oec daer mede." Die joncfrouwe sprac: "Al mine bede Ne hebbic dan niet verloren Die ic hebbe gebeden hier voren." "Joncfrouwe, hi hetet Lanceloet. In sach noit sinen genoet Van te doene grote daet. Ic wiste gerne hoet met hem staet." Die joncfrouwe antwerde hem des: "Ic secgu, riddere, wat nu es: Gi sult doen uwes selfs ere Ende met mi bliven tramere. Ende margen alse di sonne opgaet, Oft u so int herte staet, So vaert daer u geselle si." Doen sprac die riddere vri: "Joncfrouwe, ic sal doen u gebot." "Here," seit si, "dat lone u Got." Doe was Walewein hovescelike Ontfaen van menegen ridder rike. Al die gene di waren dare Namen sijns do grote ware. Alset opten etentijt quam, Die joncfrouwe Walewein metter hant nam Ende dedene sitten neven hare. Si nam sijns daer gode ware Ende die daer dienden in di zale Plagen sijns daer harde wale. ¶ Doe dat eten was gedaen Ende die ridderen op gestaen, Maecten si bliscap ende spel Want hen allen voget wel. Nu hort wat die joncfrouwe doet. "Walewein," seit si, "riddere goet, Ic weet wel gine wilt letten niet. Alse gi uwen geselle siet, <190ra> Quedten mi, des biddic u. Ic bevele u te Gode nu - In weet wanneer ic u mer sie. Ic biddu dat u goet gescie, Dat gi met uwen geselle weset Onthier ende hi wel geneset Ende gi met hem comet hier." Doe sprac Walewein di ridder fier: "Joncfrouwe, dat salic doen al, Geeft mi God geluc ende geval." ¶ Doen dese tale was gedaen Ginc si in hare camere saen, Ene doen gingen die knapen Waleweine saen een bede maken Dat rikelijc was ende scone. Al hadde hi gedragen crone Tote Akers inden selven dage, So mochte hire wel sonder sage Op hebben gelegen harde wel. Een knape starc ende snel Brachte enen cuelc sidijn Ende orcussen purperijn. Een ander brachte daer gedregen Twe slapelakene niedwegen Wit, gevouden ende cleene - Daer noit man oec ne geene So goet met ogen ne sach Alse daer Walewein doe op lach. Doe si op dat bedde waren gespreet Brachte ene joncfrouwe daer gereet Een covertuer, bespringet met goude, Die hi over hem hebben soude. Die al die werelt ware dor gaen, Hine hadde ne gene so gedaen Vonden, bedi si was so goet. Tgesticte datter ane stoet Ne coste niet so lichtelike; Men priset vor een coninc rike. ¶ Doe dat bedde was gereet, Een knape om Waleweine geet Dine slapen dede comen. Doe hi dat bedde hadde vernomen Soe rikelike ende soe goet, Doe seide hi in sinen moet Dat hi noit daer ne quam Daer hi so goet enech vernam. Hi dede na dat hem was bewant Ende ginc slapen altehant. Ende des margens harde vroe Stont hi op ende nam orlof doe, Ende sat met haesten op sijn part Ende voer te sinen geselle ward. Doe hi quam daer hine liet En was hi wel genesen niet. Al waest hem te doene swaer Hi moeste na hem beiden daer Onthier ende dat hem dochte Dat hi wapine dragen mochte Oft noet ware ende te done. Doe dede Walwein, die coene, Jegen den ertsatere alsoe <190rb> Dat hijs blide was ende vroe, Ende hietse beide ter selver stont Varen ende keren gesont. Si saten op so dat si vernamen Dat si beide ter borch quamen. Men ward hens geware saen. Die joncfrouwe quam jegen hen gegaen Ende hietse willecome wesen. "Vrient," seit si,"sidi genesen?" "Jaic, joncfrouwe, sonder wanc; Des moet God hebben danc." Walewein sprac: "Joncfrouwe goet, Wat donct u best watmen doet? Mijn geselle es comen nu Die hier gewonnen hevet u (Dat hem worden es te sure); Maer hine wilt op dese ure Niet gehuwen - dat si u cont. Hi willet u versten toter stont Dat hi weder comet hier Met sinen magen alse ridder fier; Maer hi wilt dat gi dus blieft Ende dat gijs geen ondgedout en drieft, Al eest dat hi u dus laet." Die joncfrouwe, die haer wel gemaet, Antwerde: "Here, lude end stille Benic gereet te sinen wille. Ic sal beiden - hoe dat oec si - Alse lange alse sijn wille si. Ende oec salic na sinen rade Werken beide vroech end spade." Dit behagede Lancelote wel, Want hi in nereste no in spel Noch oec om lief no om leet Noch om gene dinc di hem over geet, Noch om al die werelt oec mede En haddise niet genomen ter stede - Ende al omder coninginnen wille Di hi minde lude ende stille: Dit was hem die meeste sake. Men dede die heren wel te gemake - Daer was bliscap ende spel groet. Die coninginne ende oec Lanceloet Saten te gadere ende spraken daer. Hi bequam hare wel vor waer. Si wilde wel, hebbic vernomen, Dattie brullocht ware volcomen - Maer si scaemde hare, dat secgic u, Dat sine eyschen soude nu. Dus bleven si twe dage daer; Ende des derdes dages daer naer Nemen si orlof beide te samen Ende reden so verre dat si quamen Te Arturs hove te Karmeloet, Daer doen bliscap was wel groet Om dat si beide comen waren. Si telden hoe si hadden gevaren Den coninc ende der coninginnen. Des waren si blide in haren sinne Dat hen dus was vergaen.