Laat sakke, laat sakke!

Jan, Pyt en Klaas dat waren houtkappers en jagers. Se woanden met syn dryen in un bos, fer fan de wereld en fer fan alle aandere mênsen. Se hadden de tyd su indeeld, dat om beurten gingen der twee ut bos in te werken en sorge dat se met de jacht wat te pakken kregen foor ut eten. De derde bleef thús en maakte foor de aanderen ut maal klaar.

Jan was thús en Pyt en Klaas tegare ut bos in te houtkappen en te preberen as se noch ut ene of aandere beesje skiete konnen. Jan was met ut maal bezig. Hij braadde un lekker stukje wild. Wat ut presys was, wurde der nyt bij ferteld, mar ut rúkte su heerlik, dat hij had der sin an, hij docht, ik wúd, dat de jonges mar thúskwamen.

Doe wurde der op 'e deur klopt. Hij docht, dat kanne sij nyt weze, want sij kloppe nyt. Mar es even kike, wat der is. Hij deed de deur open en doe ston der un heel klein kereltsje buten, un mantsje, dat kon mar krek boven de tafel út kike. Ut mantsje seit: 'Oh, oh, wat rúkt ut hier lekker, wat rúkt ut hier lekker! Mag ik even in 'e hús, mag ik even útruste? Ik bin su moed'.

Nou, afijn, dat mocht en dan gaat-y bij de tafel sitten en dêr seit-y: 'Suden je nyt un klein stukje foor mij hewwe, fan dat spul dat su lekker rúkt? Ik súd wel graag es even un klein stukje proeve wille'. 'Nou', seit Jan, 'dat kan wel, mar je mutte der wel even om dinke, ik krij aansen twee broers thús en dy kanne best buffele, dat ik kan je nyt feul geve'.

Nou, afijn, hij gaf'm un stukje fan dat flees en doe seit dat mantsje: 'Och, wat is dat lekker, wat is dat heerlik. Mag ik noch nyt un stukje?' 'Nou, fooruit, un klein stukje dan!' Ut mantsje kreeg der noch un stukje bij, mar toen-y dan foor de derde keer begon te seuren, toen seit Jan: 'Nou is 't ôflopen, nou must oek mar opsoademitere - ik krij straks gedonder met dy aandere jonges, as se thúskomme'.

Mar doe seit ut mantsje: 'Ik wil meer hewwe. Ik wil un groat stuk hewwe. Ik wil ut allemaal wel hewwe!' En foordag Jan ut in 'e gaten had, ston ut mantsje dêr boven op 'e tafel en dy gaf 'em met ut een of ut aander un slag op syn hasses, dat hij lei foor doad teugen de wereld an. En toen-y later weer bij kwam, was ut pantsje fan 't fuur en ut flees was weg en dat mantsje oek.

Doe kwamen syn broers thús en dy seiden: 'Wat hè wij nou? Dou siest su bleek'. Nou, hij seit: dat en dat. Se wuden 'em eerst nyt love en se seiden: 'Dou hest sels ut saakje opfreten'. Mar hij seit: 'Nee, dat hè jimme mis. Ut is eerlik waar en ik kan er oek niks an doen. Ik hè sels niks had en laat' we mar even wat aanders klaarmake, want ik ferrek fan 'e honger. En laat' we nou mar es eventsjes kike, as we dêr nog wat fan dy man fine kanne'. En sij soeke, mar der waren gyn sporen fan te finen.

Nou, se fonnen 't allemaal un bitsje freemd. Pyt had de aandere dag thús diinst en dy seit: 'Nou, dat sal mij nyt overkomme'. Hij súd ut dan noch es eventsjes fijner foorelkaar make. En toen waren de aanderen ut bos in en dy prakkeseerden nerges meer over en ut was Pyt eigenlik oek al weer fergeten. Tot - su'n uurke foor ut eten - toen wurde der buten op 'e deur klopt en toen-y open doet, komt der waarachtich su'n klein kereltsje in. Nou, hij dinkt, foor su'n klein opdonderke hoef ik nyt bang te wezen. Dat laad dy man der mar in, nou?

Ut was krek su't syn broer ut de forige dag ferteld had. En Pyt dy seit: 'Nou, un stukje kaanst wel krije, mar dou nimst mij nyt diskeer'. Afijn, dy man het un stukje had, dy het der noch un klein stukje bij kregen en toen-y seit fan: 'Ik súd noch wel meer lusse', toen seit Pyt: 'Nou súst mij seker oek nimme'. Mar foordat-y útsproken had, ston dat mantsje weer boven op 'e tafel en hij kreeg onferwachts un klap, dat ut ging krek as de forige dag, en toen syn broers thúskwamen, toen lei hij dêr nog foor lyk op 'e grônd en hè se 'em bijmaakt met water en ferder was der niks meer over fan ut lekkere wildbraad in 't pantsje. En toen seiden se: 'Nou, dit is toch oek wel wat. Dat is nou twee keer achtermekaar'.

'Nou sal ut mij es benije of dat bij mij oek gebeurt, want jym binne groate sufferts', seit Klaas, toen-y de andere dach binnen blive moest. Hy was nyt su sterk en su groat en eigenlik de dapperste nyt fan ut ploegje. We kanne der wel omheen draaie en alles noch es opnij fertelle, mar dat geeft niks. Ongefeer om 'e selde tyd als de aanderen de forige dagen hoort-y kloppen op 'e deur en ja, dêr komt dat kleine mantsje der in. 'Nou', seit klaas, dou hoest mij ferder niks te fertellen - gaan mar sitten en dou krijst un stukje flees fan mij en ferdre is 't ôlopen.' Weer seit dat mantsje: 'och, wat is 't lekker en ik hew su'n honger. Hè je noch nyt un klein stukje foor mij?' 'Ja', seit Klaas - hij begon bang te wurden: 'Hier hest noch un klein stukje fan mij!' En doe gaf-y 'em meteen un klap in syn gesicht, dat ut bloed spoat ut klein kereltsje út syn neus. Dat mantsje skrok 'em doad en begon te gulen. Hij draafde de deur út en was ferdwenen.

Un half uurke later komme Jan en Pyt thús. 'Hoe is 't gaan?' frage se.

'Hier staat ut wildbraad op ut fuur. Jime kanne ete su lekker as jime wille'.

'Het-y der dan nyt weest?'

'Hij het der wel weest, en ik kan it jime oek sien late. Kyk mar es eventsjes an, dêre un bloeddruppeltsje, dêre un bloeddruppeltsje. Toen dy man foor de tweede keer un stukje hewwe moest, toen hew ik 'em toegelyk un stukje op syn neus geven, dat ut bloed spoat der út'.

'Nou', seiden se, 'dan kanne we dat bloedspoor folge en sien, wêr't-y heengaan is'.

Se nimme elk noch even un hapke en se gane foorsichtich dat bloedspoor na en dat gaat langs un kant fan ut bos wêr't se noch nooit eerder weest hadden. Ut was mar un betreklik smal padsje, se konnen der krek deur en konnen ut helemaal folge. Se komme midden in ut bos en dêr leit un hele groate stien. Met syn dryen hale se dy stien der weg en dêr is un gat in 'e grônd.

De booiem was nyt eens te sien, su diep was ut. As se dêr boven riepen, dan duurde ut heel lang foordat de echo fan onderen weeromkwam. Der was nyt un ladder, der was niks. 'We mutte op 'e een of andere manier toch sien, dat we dêr onder komme, want ik wil der meer fan wete'.

Jan en Pyt griisden der wel un bitsje fan, mar Klaas dy seit: 'Nou, ik wil wel naar onderen, as jimme mij mar sakke late kanne'. Nou, een fan 'e knapen hadde der de slach fan om fan elzetakken en wat gúd der mar in ut bos groeide, om dêr stevige lange touwen fan te maken, en een fan 'e beide aanderen ging flug an ut flechten met un soortement korfke, wêr een in sitte kon. En toen se dan su un uurke an 't werk weest hadden, seiden se: 'Nou salle we der wel komme kanne. We salle dy wel sakke late'.

Klaas in dat korfke en Jan en Pyt bovenan en foorsichtich sakke late, foorsichtich sakke late. Se rake hoe langer hoe ferder en Klaas onder in dat korfke mar skreuwe fan: 'Laat sakke, laat sakke, der is gyn grônd!' Dat duurde un poaske, doe komme dan fan boven de stemmen: 'Ut tou is op!' 'Nou, dan mu' we meer hewwe', skreuwt Klaas weerom.

Afijn, se hale 'em weer naar boven en se flechte der nog es un ênd tou bij an. Dat duurde weer un hele tiid en doe late se 'em weer un êndsje sakke met dubbel su feul tou en dan krije we weer krek utselde ferhaal. Eerst skreuwde Klaas fan onderen: 'Laat sakke, laat sakke! Der is gyn grônd!' Mar na un tydsje is ut weer su fer, ut twede ênd tou is oek op en se kanne nyt ferder. Klaas hoort heel in 'e ferte de stemkes fan dy mênsen boven: 'Ut tou is op!' Hy skreuwt naar boven: 'Laat dan mar dondere!' Se lieten ut tou los. Klaas was nyt al te fer meer fan 'e booiem en hij sat in un tenen korfke, dat hij kreeg gyn harde skok, toen-y op 'e grônd kwam.

Hij was in un gang dy dêr skuin deur liep. Op 'e een of andere manier kon-y nog wat sien. Hij liep dy gang ô, dy liep su'n bitsje flak, onder de grônd deur. Na un tydsje komt-y bij un deur en dy doet-y open. Doe komt-y in un fertrek en dêr is gyn sterveling te sien. Alleen staat der in 'e midden un tafeltsje en op dat tafeltsje un bel.

Hij dinkt, nou, ik mut toch even kike, of hier mênsen woane of wat feur spul as dit hier is. En hij belt met dy tafelbel en dêr gaat de deur open en datselde mantsje dat-y un klap geven had komt der in met de neus noch dik en met opsette lippen, en dy seit: 'Oh! Binn' jou dat! Hoe komm' jou hier?' 'Nou', hij seit: 'wij hewwe jou bloedspoor folgd, en nou wúd ik eigenlik wel es even wete, wat spul as dit hier is'.

'Dat is dan wel heel beroerd', seit ut mantsje, 'want dit kost mij ut leven'.

'Hoe dat su?' seit Klaas.

'Dat sit su- ik bin hier ansteld in 'e skatkamer fan 'e boskoaning (of de bosgod). Dêr mut ik op passe, en su gau as dêr oek mar één mêns fan weet, is alles ferloren en dan gaan ik doad'.

'Nou, dat fyn ik toch eigenlik wel un bitsje beroerd, al hewwe jou dan twee keer ons flees opfreten. Doad, dat is ut laaste al. As wij nou es ferdwine en wij prate nergens over. Sien, wij binne toch mar mênsen dy swerve fan ut ene laand naar ut aandere, fan ut ene bos naar ut aandere. Suden se der dan achter komme, dat wij dit fonnen hewwe?'

'Nou nee', seit dat mantsje, 'as jym dat wille'.

'Dat wille we', seit Klaas, 'Mar foor wat hoort wat'.

'Der binne hier nog al wat skatten opslagen', seit ut mantsje weer, 'as ik dij nou befoorbeeld dy kiste dêr metgeef, dêr sit geld in, dan kanne jime jymsels rêdde. Mar dan mu' jime mij belove, dat jime ut laand út gane en nerges over prate. Dat is myn enige kaans'.

'Nou afijn', seit Klaas, 'dan mutte wij jou oek mar weer helpe'.

En doe ston dêr un kiste met geld en met goud en met silver der in en dat was su'n swaar ding, dat je kon 'em eigenliks nyt sjouwe. Klaas seit: 'Hoe komme we hier nou weer út? Ja, hoe komstou der út?' 'Dat is mar un kleinigheidsje', seit ut mantsje. Hij klapt in 'e hannen en dêr ging su'n dubbele deur open en un klein peerdsje met un wagentsje kwam der an.

'Gaan dêr mar in sitten', seit ut mantsje. Se tille dy kiste der op en Klaas gaat in dat wagentsje sitten. 'Hú, furt!' seit dat kleine mantsje.

Ut peerd set su de sokken der in, su dy gang in, en dat gaat meteen, roefty, naar boven toe, by dy steile wand op. In un sucht was ut boven in ut bos en dêr saten Jan en Pyt nog te wachten. Se helpe 'em om eventsjes dy kiste fan 'e wagen ô te krijen, want dy kon-y alleen nyt eens tille. En su as se dy kiste op 'e grônd sette, binne, floep! peerd en wagentsje furt.

En toen seiden se fan: 'Nou afijn, we hewwe nou toch geld genoeg. Wij gane mar weer ferder de wereld in en we late dit mar su't ut is'. Se hewwe de stien weer op ut gat rold en binne fluitend en singend metelkaar furtgaan, ferdere aventuren tegemoet.

En toen kwam der in kat met un witte snút en dy blaasde ut hele ferteltsje út.