Lo Baselic

Que i a ua bèstia sauvatja, cent còps mei tarribla que los lions e los orses. Qu'ei lo Baselic. Per bonur, qu'ei lo sol de son espècia.

Lo Baselic qu'a lo còs d’ua loira, dab un cap d’òmi coronat d’aur, com los emperaires e los reis. Contra eth, lo hèr, lo plomb, lo poson, ne pòden pas arren. D’ua sola espiada que hè càder reddes mòrts los òmis e las bèstias. Autanlèu qui li hèn véder son visatge dens un miralh, que crèba. Mes un aute Baselic que vad sèt ans après.

Nuèit e dia, lo Baselic que viatja devath tèrra, en cercar lo hons de las cistèrnas e deus putz. Malur taus òmis, malur tà las hemnas, malur sustot taus mainatges qui's clinan suus rebòrds de putz, entà escopir o gitar pèiras dens l’aiga. Deu hons enlà, lo Baselic que'us apèra, e ne'n entenen pas mei parlar. Pr’aquò, que vatz véder qu'a còps la mala bèstia a un maishant quart d’òra a passar.

Un còp èra, dens un casau de Mauvesin, un putz qui balhava ua aiga tan sanitosa, tan bona, tan leugèra, que tots los vesins n’anavan tirar, dab la permission deu mèste.

Un dia, aquera aiga que vadó tot d’un còp trebosa e pudenta, au punt que tot lo vesiat n’estó emposoat.

- Mia, ce digó lo mèste a la serviciau, probable que quauque galapian m’averà gitat ua carronha dehens lo putz. Vèn me cuèlher tres Espanhòus entà la ne tirar.

- Mèste, non siatz tan pressat. Abans d’anar cuélher los tres Espanhòus, que cau espiar tot au honds deu putz.

- Mia, lo putz qu'ei tròp pregon e tròp negre entà poder espiar tot au hons.

- Paciéncia mèste. Atendètz-me aciu. Sonque lo temps de pujar a ma crampa e de tornar a la corruda.

Pendent qui lo mèstre atendèva, lo Baselic, qui viatjava devath tèrra, que s'estanquè au hons deu putz. Chic o mic au medish moment, la serviciau qu'arribè dab un petit miralhet.

- Çà-viètz au putz, mèste ! Çà-viètz au putz !

Lo Baselic qu'escotava deu hons estant, e se pensava:

- Aquiu gents qui ne n'an pas per longtemps a víver.

- Çà-viètz au putz, mèste ! Çà-viètz au putz !

- Mia, que vòs hèr d'aqueth tròç de miralhet ?

- Espiatz, mèste. Espiatz.

La serviciau que virè son miralhet de cap au sorelh, qu'enviè la lutz dinc au hons deu putz.

Lo Baselic qu'escotava d'enbaish estant, e se pensava :

- Aquiu gents qui ne n'an pas per longtemps a víver.

Alavetz, que lhevè lo cap. Mes lo miralhet que li muishè lo son imatge, e la mala bèstia que crebè suu còp.

- Espiatz, mèste. Que i a duas carronhas au hons deu putz. Qu'avèvatz rason. Que vau cuélher tres Espanhòus.

Tau dit, tau hèit. Un Espanhòu que s'estaquè la còrda deu putz autorn deus rens, e se hasó devarar per sons dus camaradas, ajudats peu mèste e per la serviciau. Un moment après, que pujava tornar en portar un gròs canhàs poirit. Un còp la carronha enterrada, l'Espanhòu que tornè devarar, e pujè dab lo còs deu Baselic. La mala bèstia qu'avèva lo còs parièr au d'ua loira, dab un cap d'òmi coronat d'aur, com los emperaires e los reis.

Los tres Espanhòus pagats e partits, lo mèste que desarriguè la corona d'aur, e que digó a la serviciau :

- Pren-te-aquò, mia. Qu'at as plan ganhat, de segur. E ara, enterrem lo Baselic.

Atau quin la mala bèstia se morí, a Mauvesin, mercés au miralhet d'ua serviciau, qui venó hèra car la corona d'aur a un joielèr de Tolosa, e trobè atau un bon marit. Per sèt ans la tèrra que's trobè desbarrassada deu Baselic. Mes alavetz que'n vadó un aute. Pr'aquò n'èi pas jamei audit a díser que sia pareishut tornar a Mauvesin.