Folk Tale

Lu scarpareddu mortu di fami

AuthorGiuseppe Pitrè
Book TitleFiabe novelle e racconti popolari siciliani
Publication Date1870
ATU563
LanguageSicilian
OriginItaly

Si racconta chi cc'era un scarpareddu, e avia tri figghi fimmini e la mugghieri. Chistu era veru scarsu e puvireddu; si mittia la coffa 'n coddu e ija firriannu. — «Cunsamu li scarpi! O Signuri! nuddu mi chiama! annïàri m'hê jiri....» Si parti, e si nni va a lu ciumi di Bilici pri annïarisi. Mentri stava pri jittàrisi 'ntra 'nna naca, cci affaccia la sò Sorti e cci dici: — «E chi sta' facennu?» — «M'hê annïàri, dici, pirchì haju la mala Furtuna.» La Furtuna cci dissi: — «No, nun t'annïàri; te' sto timpirineddu; mentri fa' lu viaggiu, va' cugghiennu lamanni, ogni lamanna chi cògghi attrovi un pezzu di dui. Iddu si pigghiau lu timpirinu; e accussì fici; e ogni lamanna chi tagghiava, pigghiava un pezzu di dui, è ija cantannu: Ta-la-le-ru, ta-la-le-ru, chi sugnu riccu!» Lu 'ntisiru li monaci (chì passau vicinu un cunventu), e lu chiamaru: — «Viniti ccà, cumpari Peppi; ch'aviti?» — «E ch'hê ad aviri! Riccu sugnu.» Cci iju e cci fici a vidiri lu timpirineddu, e cci cuntau lu fattu. Li monaci allura pinsaru di pigghiariccillu; cci dettiru a manciari e lu mbriacaru; cci pigghiaru lu timpirineddu, e cci nni misiru n'àutru 'n sacchetta. Si nni iju a la casa — «O mugghieri mia, chi semu ricchi!» — «Chi facistivu, 'nfuddistivu? cci dissi sò mugghieri. — Tò pà, dici idda a lu figghiu, stamatina chi havi? foddi è?» Iddu cci dissi: — «Caminati cu mia, v'haju dittu» — «Jèmucci va, lassàmucci sfurrari la fuddía». Si nni jeru 'n campagna, ogni lamanna chi cugghía, cci nni putianu affacciari dinari mentri chi lu timpirinu cci l'avianu cangiatu li monaci? — «Ah! amaru mia! cunsumatu sugnu! Arrè m'hê jiri annïari!...» Si partiu e si stava jitannu arrè 'ntra lu ciumi. Cci affaccia la Furtuna e cci dici: — «E chi vinisti a fari? — «Ora veru m'hê annïari.» — «No, nun t'annïari; cci sugnu jeu chi t'ajutu.» E cci dissi: — «Te' stu sceccu; ogni virgata chi cci duni, un munseddu di dinari!» E cci detti la virga mirè. Accumincia a dari virgati; dici: — «Vogghiu vidiri s'è veru; 'n fazza chi mi cutulïau la Furtuna...» Ogni virgata chi dava, un munzeddu di dinari. E passa arrè di nni li monaci cantannu: «Ta-la-le-ru, ta-la-le-ru!» Li monaci dici: — «Arrè passa cumpari Peppi; arrè cci l'âmu a fari.» Si lu chiamaru, e cci dissiru: — «O cumpari Peppi, pirchì jiti cantannu?» — «Riccu sugnu.» Accuminciau a dari virgati a lu sceccu, e lu sceccu cci cacau tanti dinari. Li monaci cci dettiru a manciari, lu 'mbriacaru arrè, e l'alluppiaru. Quannu si arrisbigghiau, cci dettiru n'àutru sceccu e 'n'àutra virga, e iddu si nni iju nni la mugghieri; dici: — «Eh! mugghieri mia, chi semu ricchi!» — «Ora voli veru lignati tò patri!» — «Stinnicchia ssi linzola ddocu 'n terra.» — «Vu' chi 'nfuddistivu ch'hê pigghiari li linzola?» — «Pìgghiali, t'haju dittu.» Li pigghiaru, li stinneru 'n terra e iddu cuminciau a dari virgati a lu sceccu. Lu sceccu, mischinu, nun putennu cchiù cci addinchi li linzola di fumeri. Sò mugghieri e li figghi ddocu l'assicutaru a lignati; iddu sduna pri fora lamintannusi: — «Ah! ora veru m'hê jiri a'nnïari! veru veru!» Si nni iju a lu ciumi, e mentri si stava annïannu, cci affàccia la Furtuna: — «Arrè vinisti?» — «Livativi, livativi chi m'hê annïari diveru; sta vota nun vogghiu nenti.» — «Eh! babbu! diveru ti scuraggisti? nun cci sugnu jeu!» Pigghia 'nna coffa e cci la duna e cci dissi: —.«Ha' a jiri a passari di nni li monaci; e cci ha' diri: O mi dati lu sceccu caca-dinari e lu timpirineddu, o vi fazzu li testi un pani-cottu. Tu dici: — Oh dati, furmi! e li furmi cafùddanu a li testi; — Abbàsciu, furmi! e li furmi si 'nfilanu 'ntra la coffa.» Iju nni li monaci e cuminciau a gridari: — Datimi lu sceccu caca-dinari e lu timpirineddu! Li monaci si facianu forti e facianu a vidiri chi nun sapianu nenti. Lu scarparu si misi 'n côrla e dissi: — «Ah dati, furmi! Ddocu li furmi nisceru di la coffa e cuminciaru a dari a li testi testi di li monaci, e cci li ficiru unni moddi e unni duri. Li monaci gridavanu: — «Vi li damu! vi li damu!» E lu scarparu: — «Abbàsciu, furmi! e si 'nfilaru 'ntra la coffa. Li monaci allura nun cci li vulianu dari, e iddu cci dissi: — «Datimillu chi arrè a li furmi tornu.». Lu guardianu dici: — «Damuccilli, chi chissu nn'ammazza oi.» Pigghiaru lu sceccu e lu timpirineddu e cci lu dettiru. Dici: — «Vogghiu vidiri, 'nfazza chi mi nni dunanu n'àutru.» Cci duna 'nna virgata: — «Nzii; dinari a ddi chiddi chiddi!» Cci li lassau e si nni iju nni la mugghieri: — «Chi semu ricchi!» — «Arrè veni lu foddi!» — «Stinnicchia ssu linzolu.» — «Chi vuliti? pensu chi lignati voli stamatina.» — «T'haju dittu: stinnìcchialu.» — «Chi vuliti lignati?» — «Ah! dati, furmi!» e li furmi a li testi di la mugghieri e di li figghi, chi cuminciaru a gridari: — «Li pigghiamu, li pigghiamu!» Pigghiaru li linzola, li stinnicchiaru ddà 'n terra; iddu accumencia a dàri virgati: — «nzii, dinari!» e nni fici un gran munzeddu. Quannu vittiru tutti ddi dinari: — «O maritu meu, chi siti beddu!» — «Patruzzu, chi siti beddu!» e tutti l'abbrazzavanu, l'allisciavanu; cu' cci pigghiava la mutanna netta e cci la mittia; cu' pigghiava li pettini e lu pittinava. E accussì iddi arristaru tutti 'nsèmmula: maritu, e figghi ricchi; e nuàvutri ccà senza nenti.

Salaparuta.


Text viewBook