Y ci, y ceiliog a’r llwynog

Cî a Cheiliog wedi digwydd dyfod i gydnabyddiaeth â’u gllydd, a aethant ar eu taith ynghyd. Goddiweddwyd hwynt gan y nos mewn coedwig, a’r Ceiliog a ehedodd i bran, ac a aeth i glwydo yn mhlith y canghenau, tra yr aeth y Cî i gysgu wrth ei wraidd. Fel yr oedd y nos yn pasio, a’r dydd yn gwawrio, y Ceiliog, yn ol ei arfer, a ddechreuodd ganu yn soniarus: Llwynog, yn ei glywcd, ac yn chwenychu gwneyd brecwest o hono, a ddaeth, ac a safodd o dan y pren, ac a’i cyfarchodd, gan ddywedyd, “Yr wyt ti yn aderyn bychan, dâ, a thra defnyddiol i’th gydgreaduriaid. Tyred i lawr yn awr, fel y gallom ni ganu ein boreuol hymnau, a llawenhau ynghyd.” Atebodd y Ceiliog, “Ewch, fy nghyfaill cu, at fôn y pren, a gelwch ar y clochydd i ganu y gloch.” Ond cyn gynted ag yr aeth y Llwynog i’w alw, fe neidiodd y Cî arno yn y fan, ac a afaelodd ynddo, ac a’i lladdodd.

Y mae y rhai a osodant faglau i ereill, yn fynych yn syrthio iddynt eu hunain.