Folk Tale

Is cunçillus de salamoni

AuthorFrancesco Mango
LanguageSardinian
OriginItaly

Una borta ci fiat unu negozianti, e teniat unu negoziu de roba. Una dì, a mengianu, chizzi est andau a oberri su negoziu, e in su scalinu c’hat agattau un omini mortu; ha timiu po d’arrestai; it’ha fattu? si nc’è partìu, hat abbandonau sa mulleri e tres fillus. Arribbat a custu paisi, circa de s’impiegai, e no ndi poriat agattai. Finalmenti, intendit chi unu circat unu camerieri, e issu po non di porri agattai nisciun’atru, hat nau: – «Mi nc’intru innoi». E accittotu iat fattu. Custu signori si narat Salamoni; totus is abitantis andanta aund’è custu a pigai cunçillus, sicomenti du tenianta comenti unu profeta. Custu camerieri du bolia mera beni, comenti su meri bolia beni a issu, e c’est atturau bint’annus. In custus bint’annus no iat scippiu mai de sa famiglia sua. Una dì d’hat nau a su meri: – «Su meri happu dezzidiu de mi ndi andai aund’è sa famiglia mia, arrangimì su contu chi deppu partiri». Custu in su tempus chi ci fiat, no iat pigau mai nienti de sa paga chi di spettara. Su meri hat arrangiau su contu, e d’hat donau tresgentus scurus. S’è dispirìu po si ndi andai, candu fiat in sa scala calendi, su meri d’hat zerriau, e d’hat nau: – «Totus beninti a pigai cunçillus de mei, e tui ti ndi bandas aici». D’hat arrispustu su serbidori: – «Cantu boli po unu cunçillu?» – «Centu scurus». S’è penzau beni insandus, e torrau arziai, d’hat donau is centu scurus, e d’hat nau: – «Donghimì su cunçillu». E su meri d’hat nau: «No lessis s’arruga beccia po sa noa». – «Eh! unu fueddu solu centu scurus», iat arrispustu su serbidori. Si ha nau su meri: – «Ti du fazzu po ti ndi arregordai». Candu fiat in sa scala, è torrau arziai, e d’hat nau: – «Su meri, un atru cunçillu» e di donat atrus centu scurus; e narat su cunçillu: – «Non ti ficcas in fattus allenus». E tra issu iat nau: – «Imoi po portai a domu centu scurus, mellus mi pigu un atru cunçillu»; e d’hat pigau chi è custu: «Su feli de oi lassaddu a cras». Si ndi fiat andendi, e su meri d’hat zerriau, d’hat donau una fogazza, e d’hat nau: – «Custa no da seghis si no ses in sa mesa cun totu sa famiglia tua». – «Sì, sì», arrispundit su serbidori, e partit. Candu fiat in camminu incontrat tanti genti, e d’hanti nau: – «Benis cun nosu?» Issu subitu s’est arregordau de su cunçillu, e hat nau tra sei: «Happu donau centu scurus a su meri miu, chi mi hat nau a no lassai sa ruga beccia po sa noa»; e no est andau cun cuddus, ha sighìu sa chi fia fendi. Sighit andai, apusti de unu pagu intendit tantis sparus, tantis zerrius, e fiat chi is bandius ianta mortu a cuddus. E issu hat nau: – «Bellus, e benidittus di sianta a su meri miu, m’hat salvau sa vira». Sighit a camminai, e hat scorigau, no teniat aundi s’alloggiai, fiat in su desertu. Finamenti de attesu biri una lusgisgedda, camminat finzas chi ci arribara. Custa fiat una domu, tocca sa porta, e oberinti; hat domandau si di donanta alloggiu po sa notti, d’hanti nau chi sì, e d’hanti fattu intrai. Su meri de custa domu fiat fendi sa cena, apparicciara sa mesa e si sezzinti a pappai. Su meri oberit unu sutterragnu, e indi fait bessiri una femmina; custa fiat zurpa, d’hat donau a pappai in d’una conca de mortu, e po cugliera un arrogu de canna. De ghi hanti accabau, ci d’hat fatta torrai a calai, e da serrat. Insandus d’hat nau a su passeggieri: – «Ita indi naras de custu chi has bistu?» Issu hat arrispustu: – «Issu hat a sciri is finis sus». Insandus su meri de sa domu d’hat nau: – «Custa è mulleri mia; candu deu partemu, issa arricciat un atr’omini, deu seu begnu a domu, c’happu incontrau a custu, e d’happu mortu; su pratu c’happu donau a issa, est sa conca de cuss’omini, sa cugliera est sa canna chi indidd’happu bogau is ogus a issa». E d’hat domandau: – «Ita ti parit? beni fattu, o mali fattu?» Issu d’hat arrispustu chi fia beni fattu. Su meri d’hat nau: «Bravu, si m’iasta arrispustu su contrariu, t’emu mortu». E hat nau su passeggieri: – «Benidittus di sianta a su meri miu is centu scurus, m’hat salvau sa vira duas bortas». S’uncras est partìu, sa notti arribat a su logu suu, e bandat a sa ruga aundi iat lassau sa famiglia, e in cussa domu ci fiat tanti lusgi, e biri a sa mulleri affacciara cund unu giovuneddu, totu tocchendiddi sa facci cun d’una grandu cunfianza. Issu teniat tanti feli chi da boliat sparai; insandus s’est penzau beni, d’hat nau: – «Centu scurus happu donau a su meri miu, chi hat nau: sa collera de oi lassadda a cras». Finamenti domandat a una femmina de sa ruga: – «A biri ita ci fiat in cussa domu?» Issa d’hat arrispustu chi cussu fiat su fillu, e chi iat nau missa sa prima dì, insandus hat nau: – «Bellus e benidittus di sianta is centu scurus a su meri miu, m’hat salvau sa vira po tres bortas». Insandus est arziau a domu sua, hat toccau sa porta, sa mulleri hat subitu obertu, funti begnus is fillus chi no du conoscianta, d’hanti totu imbrassau; insandus sa genti si ndi fiat andara, e issus fianta andaus a cenai, issu iat segau sa fogazza, e c’iat agattau is tresgentus scurus, chi su meri si dus iat pigaus po no si scaresci de is cunçillus.


Text view