Folk Tale

Bianca Cipudda

AuthorGiuseppe Pitrè
Book TitleFiabe novelle e racconti popolari siciliani
Publication Date1870
LanguageSicilian
OriginItaly

'Na vota cc'era un patri. Stu patri avia un figghiu e lu vulía beni quantu l'occhi soi; era riccu e avia tanti e tanti fèuda. Vinni ca Diu lu vosi, e lu mischinu cadíu malatu 'nfirmu. Essennu 'n trattu, si chiamau a sò figghiu, chi si chiamava Giuseppi, e cci dissi: — «Figghiu mio, io moru; tuttu chiddu chi haju è tuo, ma sai chi ti lassu pi rigordu? guàrdati di la Bianca Cipudda.»

Stu picciottu avia amici, e facia cu iddi quarchi caminata. Un jornu caminannu vidi vèniri un sceccu càrricu di cipuddi bianchi; comu lu vitti nn'appi tantu tirruri ca lassa 'n tridici a tutti l'amici, e santi pedi ajutatimi! L'amici arristaru alluccutizzi di sta cosa, e nun sapianu chi fari, nè chi diri.

'N'àutra vota successi lu stissu cu àutri amici, e iddi nun si sapianu dari paci mancu di sta cosa. Dunca lu jeru a truvari, e cci spijaru chi vinìanu a diri sti parti, e si cci mustraru allagnati. Iddu cci rispusi: — «Scusati, amici: vui aviti raggiuni; ma mè patri mi lassau dittu prima di mòriri, di guardarimi di la Bianca Cipudda; e di ddu jornu io vôtu strata vidennu cipuddi bianchi.» L'amici mìsiru a spisciunàrisi di ridiiri sintennu chistu, e lu pigghiaru pi 'gnuranti. — «Sta Bianca Cipudda, cci dissiru, nun è la cipudda di jardinu, ma è 'na signura ca quannu si cci manna pi matrimoniu, cci dici: «Sì, trasiti, jucamu: si vu' vinciti, siti mè maritu, ma si pirditi, vi nni putiti jiri.» Ci hannu jutu tanti granni e tutti hannu persu, e idda è addivintata accussì ricca, ca li dinari 'un havi cchiù unni mittilli.»

Stu discursu fu 'na santa cosa. Ddu poviru picciottu 'un fici àutru chi pinsari a sta Bianca Cipudda, e si misi 'n testa di jilla a truvari. Si parti e la va a trova. Si cci apprisenta: — «Signura, io v'haju circatu tantu; io pi l'amuri vostru nun dormu, cà staju niscennu foddi.» Idda ginirusa cci dici: — «Sì, cavaleri, trasiti, manciati: si vui mi vinciti a lu jocu, io sugnu la vostra spusa; si no, poi si nni parra.»

Manciaru, vippiru, e po' si misiru a tavulinu a jucari; e cu' pirdia? stu calavrisottu; e cu' pirdia? stu calavrisottu, 'nsina chi persi una di tuttu.

Quannu li picciuli fineru: — «Amicu, vi nni putiti jiri.» Cunsiddirati a chistu, chi a lu sulu vidilla cu ddi bedd'occhi, cu ddi beddi maneri, stava murennu... Si nni iju, turnò a la casa, pigghiò lu restu di li picciuli e cci iju arreri, pirchì s'avia misu 'n testa ca si l'avia a pigghiari pi mugghieri. Idda l'accittau cu modi aggraziati; e si misiru a jucari. Iddu a nèsciri picciuli, e idda a vinciri, 'nsina chi lu lassau arreri senza un pezzu di tirdinari.

A la finuta: — «Amicu, nun faciti pi mia, pirchì aviti persu.» Iddu scinni, e sferra pi la campagna aperta, dispiratu e addannatu ca si dava l'arma a capputteddu. — «Tuttu l'essiri miu l'havi idda; ed io mancu l'appi ad aviri! Ah sorti mia! e com'haju a fari? Armuzza di mè matri vu' siti chidda chi m'aviti a'jutari! Ora nun mi resta àutru chi vìnniri st'urtimu feu chi m'avanza, e si cu chistu nun la vinciu, mi levu di 'mmenzu.

Mentri era 'nta st'angustii, quantu senti 'na vuci chi lu chiama di nnomu: — Giuseppi! Giuseppi! chi hai? Nun chianciri... Va pi vutàrisi, e vidi a un omu. Cci dici: — «Chi vuliti? e lassatimi stari 'nta li me' guai.» — «No, nun ti dispirari, io ti pozzu dari ajutu.»

Quannu chiddu cci cuntò lu fattu, st'omu cci rispusi: — «Sì, vinnitillu lu feu, e tòrnacci arreri nni ssa fimmina, cà vinci.» — «Ma com'è pussibili mai, si sta fimmina havi a vinciri sempri?» — «Senti ch'hai a fari: sta fimmina havi n'aneddu, ca quannu idda joca si lu leva, e lu metti sutta lu tavulinu. St'aneddu havi la fataciumi, e tu 'un hai a fari àutru chi finciri d'aviri un duluri all'osso pizziddu; — Ahi! — dici tu; ti cali, e ti lu pigghi ammucciuni, e sècuti a jucari. Appena st'aneddu è 'nta li to' manu, la sorti è cu tia; tu accumenzi a vinciri 'nsina chi a Bianca Cipudda la pôi lassari all'ossu veru.»

Accussì fici; vinniu lu feu; iju nni la signura, e idda cu li so' soliti macchiavèllii, facènnucci trattamenti e cirimonii ch'era un piaciri a vidilla. Ddoppu chi manciaru: A lu jocu! dici Bianca Cipudda. Iddu cull'occhi comu un lucirtuni supra d'idda. 'Ntra un vìdiri e svìdiri, l'aneddu fu livatu e jittatu sutta lu tavulinu. Accumenza lu jocu: e Giuseppi accumenza a perdiri, pirchì la vulia fari supra lu naturali. Quannu cci parsi ad iddu: — Ahi! chi duluri! Si cala, acchiappa l'aneddu, e si lu 'nfila 'ntra lu jìditu. Allura chi vulìstivu vidiri! tanti partiti, tanti vinciuti, 'nsina chi la sballau d'un tuttu. Quannu idda si vitti persa, cci dissi: — «Don Giuseppi, vui siti mè maritu; nuddu cci ha pututu cu mia, ma vui cci putistivu.»

Iddu allura cci dissi: — «Sti picciuli su' vostri, ma prima avemu a jiri a la Chiesa, e quannu nni maritamu vi li dugnu.»

Iddi ristaru filici e cuntenti

Nui semu ccà, e nni stricamu li denti.

Palermo.


Text viewBook