Folk Tale

La 'Nfanti Margarita

AuthorGiuseppe Pitrè
Book TitleFiabe novelle e racconti popolari siciliani
Publication Date1870
ATU709
LanguageSicilian
OriginItaly

Cc'era 'na vota un mircanti, e stu mircanti avía la mugghieri e tri figghi fimmini, e la granni era accussi bedda ca pi li so' biddizzi si chiamava la 'Nfanti Margarita. Arrivannu sti figghi a 'na certa età, accuminzaru a jiri a la scola. La mastra era 'na picciotta, e a sti picciriddi cci facía sempri tanti cosi graziusi. Passannu tempu, a sti picciriddi cci muríu la matri, e la mastra ca li trattava pi 'ntentu cci misi a fari cchiù cosi di lu solitu. 'Na jurnata cci dissi idda a la 'Nfanti Margarita: — «Margarita, si tò patri s'havi a maritari pirchì 'un si pigghia a mia?» La picciridda ca era giudiziusa, cci lu dissi a lu patri; lu patri ca sapía ca li picciriddi 'un javanu a mali meriti, si pirsuasi e si la pigghiau. Lu forti chi chista si maritau, cci vutau lu vudeddu contra Margarita, ca cci paría ca la picciridda avía un supranìggiu.

'Na jurnata la manna a caminata cu la cammarera; la cammarera avvisata: 'nta lu megghiu la lassa sula e la fa spèrdiri 'nta 'na campagna sularina. Sta picciridda chianci, chianci; cci cumparisci 'na vecchia e cci dici: — «Chi hai ca chianci?» — «E ch'haju ad aviri? mè parrastra mi mannò a caminata e io mi spersi.» — «Sa' ch'ha' a fari ? vattinni 'nta stu palazzu ccà vicinu, ca chissu è bonu pi tia.» Sta picciridda camina, camina, junci a lu palazzu, acchiana e vidi belli càmmari. — «Ddoràzia, ddoràzia!» Chi ddoràzia e ddoràzia! ca 'un cci arrispunneva nuddu! Trasi e senti un lamentu; talia 'n funnu 'nta 'na camnara e vidi 'na povira donna tutta 'nsangunïata. La picciridda cerca li casciuna di li cantarana e pigghia linzola beddi netti, e cci cància lu lettu. — «Ah! figghia mia, lu Signuri ti lu paga,» cci dici la donna. Va nna la cucina, lava ddi linzola, e poi appulizía tutta la casa.

Jamu a la parrastra ca ddoppu ca sò figghiastra si spersi arristò cuntintuna. 'Na jurnata si va a talía a lu specchiu, e dici:

— «Specchiu mè ritunnu,

Cu' cc'è cchiù bedda di mia a lu munnu?»

Si vôta lu specchiu e cci arrispunni:

— «Cc'è lu Suli, cc'è la Luna,

Cc'è la 'Nfanti Margarita.»

— «Comu, comu?! Idda viva è Margarita?» — «Sicuru ch'è viva: cci arrispunni lu specchiu, ed è 'nt'ôn palazzu chi fa di patruna.»

Lassamu a idda e pigghiamu a la 'Nfanti Margarita. La 'Nfanti Margarita ogni jornu facía lu muzzu a la stadda a sta povira donna firuta, ca era un'arma cunnannata. La parrastra va a lu specchiu:

— «Specchiu mè ritunnu,

Cu' cc'è cchiù bedda di mia a lu munnu?»

— «Cc'è lu Suli, cc'è la Luna

Cc'è la 'Nfanti Margarita.»

— «'Unca ch'haju a fari pi livarimilla di 'mmenzu sta 'Nfanti Margarita?» — «Chiama 'na vecchia maàra, dùnacci stu 'ntrizzaturi 'nfatatu e dicci ca cci lu va a duna a la 'Nfanti Margarita.» La signura accussì fici, e la vecchia si partíu pi jiri a vidiri a la 'Nfanti Margarita.

Ora 'nta mentri, la donna firuta finíu lu sò tempu, s'abbrazzau a Margarita e cci dici: — «Io finivi la mè cunnanna; e pi tuttu lu beni chi tu m'ha' fattu, io ti lassu tuttu stu palazzu cu tuttu chiddu chi cc'è dintra; ma sta' accura, sai! pirchi tò parrastra ti teni li vigghi.» E spiríu.

'Na jurnata mentri Margarita era a la finestra, veni e veni la vecchia e si finci ch'era sò nanna. Picciotta sincera, Margarita la faci tràsiri. — «Chi si' bedda, figghia mia!... Chi beddi capiddi chi hai!... Aspetta, ca ti li strizzu.» La picciotta cci critti e si fici strizzari. 'Nta lu megghiu, sta vecchia maàra cci attaccau la 'ntrizzaturi, e la Margarita arristò 'nfatata. La vecchia, zittu tu e zittu io, si nni turnò a la casa.

Ddoppu jorna scinni l'arma libbirata e cci leva la 'ntrizzaturi; e comu cci lu leva la Margarita arrivinni. — «Ti lu dissi io? Tò parrastra ti teni li vigghi. Sta' accura pi 'n'àutra vota, cà io nun pozzu scìnniri cchiù pi fàriti arrivìsciri.» La parrastra ddoppu si talía a lu specchiu:

— «Specchiu mè ritunnu,

Cu' cc'è cchiù bedda di mia a lu munnu?»

Rispunni lu specchiu:

— «Cc'è lu Suli, cc'è la Luna,

Cc'è la 'Nfanti Margarita.»

— «'Nca idda arreri viva è?» — «Sì. Talè ch'ha' a fari, arrispunni lu specchiu: chiama la vecchia, cci duni sta spinguluni, e cci lu fa' 'nfilari 'n testa a Margarita.» Dda vecchia mmaliditta cci iju, e si fincíu una ca la notti vulía alluggiamentu. Comu Margarita si la ricivíu, di ddi cannistra vacanti chi idda cci vinnía, nn' accattava; e carìzzii ccà, e «chi siti bedda!» ddà, si fici tuccari li capiddi. 'Nta un vìdiri e svìdiri, la vecchia scaràna cci 'nfila lu spinguluni, e Margarita arristò 'nfatata. La vecchia cci menti setti veli davanti la facci e si nni va. — L'arma libbirata 'un cci pottì turnari cchiù nni Margarita pi falla arrivèniri!...

Lassamu a idda 'nfatata, e pigghiamu ca cc'era 'na vota un Riuzzu ca java a caccia. 'Na jurnata cci veni un gran malu timpuni e iddu unni si va a 'rripara? 'nta stu palazzu unni cc'era Margarita 'ncantata. Comu trasi e vidi sta picciotta: — «Oh! chi rara facci! E com'è, 'mmarsamata?» E cci tocca la testa. Comu cci accarizzía li capiddi, vidi dda testa di spinguluni; tira, e la picciotta arriveni: — «Ah!..» e si scantau povira figghia a vidìrisi sula c'un omu. — «Nun ti scantari, ca io sugnu un Riuzzu, e nun ti fazzu mali. — Ora dimmi: com'è ca tu si' ccà sula?» E ddocu idda cci cuntau una di tuttu. Cci dici lu Riuzzu: — «Mischina! mischina! Ora fàtti curaggiu, ca ora ccà cci sugnu io.» Sti cosi si sannu: «Mi vô' bèniri tu a mia?» «Sì; e tu?» S' abbrazzaru, si vasaru: lu Riuzzu la chiuiju e turnò a la casa. Comu junci, cci cunta lu tuttu a sò matri, la matri cci dici: — «Haju capitu; jàmula a vìdiri e poi si nni parra.» Si partinu e vannu 'nzèmmula nni sta picciotta. La Riggina comu la vidi: — «Figghiu mio, cci dici a lu Riuzzu, 'un si nni parra cchiù: chista è tò mugghieri.» Si l'hannu pigghiatu; li carrozzi eranu jusu pronti; si l'hannu misu 'n carrozza; e si l'hannu purtatu. 'Nta mentri, la parrastra pigghia lu specchiu:

— «Specchiu mè ritunnu,

Cu' cc'è cchiù bedda di mia a lu munnu?»

— «Cc'è lu Suli, cc'è la Luna,

Cc'è la 'Nfanti Margarita.»

— «Ah! ancora viva è!?» — «Sì; e ora 'un cci hai cchiù chi cci fari, ca si la pigghia lu Riuzzu, e tu pôi cantari monacu.» E comu idda senti accussì, si rumpi la testa mura mura.

Lu Riuzzu si pigghiò a la 'Nfanti Margarita, e la 'Nfanti Margarita cci dissi: — «Ora si tu vôi bèniri a mia, m'ha' a fari un gran piaciri. Li' me' soru su' tanti sfurtunati, ca su' 'mmanu a dda 'nfami di la mè parrastra (nenti sapennu la Margarita ca cci avìanu scattatu l'occhi a la parrastra). Mànnali a pigghiali, e falli vèniri ccà.» Lu Riuzzu li mannò a pigghiari e li 'mpalazzau 'nta lu sò palazzu, e ficiru tutti vita di principissi.

Iddi arristaru filici e cuntenti

E nui semu ccà e nni munnamu li denti.

Palermo.


Text viewBook