Y llew a’r llygoden

Yr oedd Llew yn cysgu yn ei ffau, pan y digwyddodd i Lygoden, yn ddifeddwl, redeg ar draws trwyn y bwystfil mawr, a’i ddeffroi. Tarawodd y Llew ei bawen ar y creadur bach dychrynedig, ac yr oedd ar ei ddibenu yn y fan, pan y darfu i’r Lygoden, mewn llais cwynfanus, erfyn arno drugarhau wrth un oedd wedi troseddu mor anfwriadol, ac i beidio dianrhydeddu ei bawenod mawreddig trwy ladd ysglyfaeth mor ddistadl. Y Llew, gan wenu ar fraw ei garcharores fechan, gyda ei fawrfrydigrwydd arferol, a’i gollyngodd yn rhydd. Fe ddigwyddodd ychydig amser wedi’n, fel yr oedd y Llew yn hela ei ysglyfaeth yn yr anialwch, iddo syrthio i rwydau yr helwyr: ac wrth gael ei hun wedi ei ddal yn ddiogel yn y fagl, fe ddechreuodd ruo nes oedd yr holl goedwig yn adsain gan ei sŵn. Y Lygoden, yn adnabod llais ei harbedwr mawreddig, a redodd i’r fan, ac a ddywedodd wrtho am beidio ofni dim, y byddai hi yn Gyfeilles iddo; ac yna, yn ddioed, dechreuodd gnoi y cwlwm oedd yn rhwymo y llew a’i dannedd bychain, ac mewn ychydig amser gosododd yr anifail mawreddog yn rhydd.

Anfynych y mae tiriondeb yn myned yn ofer. Nid oes un creadur mor bell islaw un arall, fel nad all ddyfod i’w allu i ad-dalu cymwynas.