Folk Tale

Umwana na mbulu

AuthorDorothea Lehmann
Book TitleFolktales from Zambia: Texts in six African languages and in English
Publication Date0
LanguageBemba
OriginZambia

Patile akantu, katila kashibuka, kabuka nga efyo: Abantu balikele mu mushi. Elyo bafyele fye umwana ulya, umo. Elyo nomba wishi atila: Ala, nomba twakulaikala fye ifi fine. Awe ine apa nakulasunga noko. Nomba naiwe ulingile Ukulatila uwatala waendako ku misumba imo uku, wamonako akapyo mulilo. Ukakwate Banda, apo ncili ndepama, ne wise, nkakufye.

Awe, umwana nao to mukani iyo, awe, aisa ima, ayafika na mu musumba. Ilyo alefika mu musumba, awe asangamo na bakashana. Elyo ico afikile pa nsaka, bamo bati: Bonse aba wamona, ala, bengi baliupwa. Nomba kwaba fye mwana wa mfumu, umo, uo baisalile mu Banda ulya. Beba fye abati: Uwakuupa ulyo kano akayesha fye mbulu ku mulu wa muti. Elyo nomba umwaice uyu akutuma aebele: Mwi! Kambwekelemo kuli batata, nkayeipusha. Awe, alaya na bantu pa nsaka ati: Mukwai, nkesa bulya bushiku. Abwelelamo kuli bawishi.

Abwelelamo kuli bawishi. Ilya afikile ati: Tata, umfweni ifyo uko, ukutila: Kano muntu akayishe mbulu ku muti. Bushe tine kuti nanina ku kambili akalepa nga filya? Ngo winganina ku kambili kalya nani testa? Wishi aebela ati: Iyo, wisakamana, tacili na mulandu, naliishibo kuti mbulu yena ikala ku kambili. Elyo nomba abula amano, amupanda ati: twe bule mbushi iyi, ne mbwa iyi usende. Nqa walaya yafika lunge, unukulepo ifyani, efyo ubwali na banoko akunaila, kakila pamo. Webula icani, uye mukupele mbwa, elyo ubwali naho uye mukupela imbushi. Waumfwa? Ati: Kanabesa.

Alaya no kuya. Ayafika na ku mushi, atotela kwi sane, ati: Mukwai, kuno naliumfwa mashiwi ya muntu uwingopa umwana wenu. Na ine ndefwaya kuti njesheko, pantu naliumfwa ukuti abengi bafilwa Ukwishe mbulu Ilya ku muti, ku kaMbili.

Awe cilumendo uyu aisaima no kwima, afika na mwisamba lya muti. Awe, mbulu nayo iii fye pa kantongolilo epo iikele. Elyo abula mbwa uku, akakile ku cimuti, abuie mbushi, akakile uku. Elyo abule ubwali apele mbushi, aeba ati: Akulya! Abula icani apela imbwa, ati; Akulya!

Nomba imbulu uko iii ku mulu wa muti, yebele: Lela natala monapo ifi, we muntu we, shi nalimo pali ifyo waba. Nao muntu tasakamene, na kusakamana nainama no kwinama, aleeba fye fitekwa fyakwe, ati: Akulya. Cawama, ati, akulya. Nomba imbulu mu muti yebele: A, a, iwe naulufyanya. Belo bwali, upele mbwa, bule cani, pele Mbushi.

Nomba apo kanshi umuntunse nao tekuti omfwe ifyo iyo. Imbulu yatampa yaisa ileika kanshi ifyo fine. Isosa fye shiwi limo line kuti: Ala, we muntu we, nauluba. Iwe ngobulile fye ubwali, wapele imbwa, imbwa ilye bwali, wabule cani, wangele mbushi.

Kanshi mbulu yasukile yafikile mwisamba lya muti. Ilyo yafikile mwisamba lya muti kanshi ulya muntu abulile fye canso cakwe cakwete no kupole mbulu ya ku mulu. Twe! Awe yafwa no kufwa. Awe asenda, ayapinda nakwisano. Awe babwelela bati: Mwandi, niwe lumbwe wa mfumu nomba, panto cinecine ico nale-fwaya ni ici. Awe yabula no mwana wakwe, yamufya.

Eco batila: Abakalamba tabapusa kebo lelo akabwe kuti apusa akalibwe. Elyo abakalamba abatupela amano. Lyonse muntu onse alinga aleumfwa shiwi umuntu uli na mane alemweba. Kali kashimi kepela.


Text viewBook