Y preniau a’r fwyall

Daeth coediwr i’r goedwig i ofyn i’r coed roddi iddo goes i’w Fwyall. Ymddangosai yr erfyniad mor resymol, fel y cydunodd y prif goed ar unwaith i’w ganiatâu; a phenderfynasant yn eu plith, fod i’r Onen gref gyfranu yr hyn oedd eisiau. Nid cynt y cafodd y coediwr ffon gymhwys, ac y gwnaeth hi yn barod, nag y dechreuodd ymosod ar, a thori i lawr y coed ardderchoccaf yn y goedwig. Y Dderwen, yn gweled y peth drwyddo yn rhy ddiweddar, a sylwai wrth y Gedrwydden, “Y mae y tynerwch cyntaf wedi dinystrio y cyfan: pe gwrthodasem aberthu ein cymmydog tlawd, gallasem sefyll am oesau ein hunain.”

Pan abertha y mawrion iawnderau yr iselradd, rhoddant esgus i ymosod ar eu hawliau eu hunain. Dylid gwilio rhag yr ymostyngiad cyntaf i ormes.